Gulpener brouwt al sinds 1825 prachtigbieren Enkele voorbeelden van hedendaagse bier van Gulpener zijn Chateau Neubourg, Gerardus Blond en Dubbel en één van mijn persoonlijke favorieten, de Gulpener Ur-Hop. Naast dit vaste assortiment brengt de Limburgse brouwer bij tijd en wijle een speciale editie uit. De eerste in de serie was Bier van Verse Hop, gebrouwen met dagverse hop van Gulpeners eigen hopboer uit Reijmerstok. Plato 18.25 was nummer twee, een uiterst smaak vol bier dat verwijst naar het oprichtingsjaar van de familiebrouwerij. Deze week opende ik de speciale editie nummer 3: Zwarte Ruiter.
CADEAUTJE
De Zwarte Ruiter is echt een cadeautje. Ik heb het nu alleen nog maar over de verpakking. De box is stijlvol vormgegeven met een gestyleerde ridder op een vurige paard. De crèmekleur, het goud en zwart creëren een sfeer die perfect past bij de naam Zwarte Ruiter.
RUTTEN’S BIERBROUWERIJ
Op de verpakking staat veel informatie. Onder meer over de geschiedenis van de bierstijl, die terug gaat tot in de 19e eeuw. Eén van de vele brouwerijen van Maastricht in die tijd, Rutten’s Bierbrouwerij De Zwarte Ruiter, werd gerund door J.H. Rutten. Hij brouwde het bier Maastrichts Oud. Na het overlijden van Rutten werd het bedrijf voortgezet door zijn zonen, die naast de brouwer ook handelslieden waren.
LICHT RINZIG
Pils draaide het ooit zo gewilde Maastrichts Oud in het midden van de vorige eeuw de nek om. De zesde generatie Rutten bracht het bier in 1984 op zeer bescheiden schaal terug op de markt. Het licht rinzige bier wordt sindsdien weer gebrouwen in herberg de Zwarte Ruiter aan de Markt in Gulpen.
OERBIER
Zwarte Ruiter is in meedere opzichten een speciaal bier. Het is een blend van twee verschillende bieren. Het eerste bier is een bier van spontane gisting. Deze wijze van vergisten was vroeger heel normaal, maar tegenwoordig echt een uitzondering. Na de gisting in eikenhouten vaten wordt het bier een jaar lang gelagerd op houten vaten. Als het voldoende gerijpt is wordt het zure bier gefilterd en versneden – gemengd – met een zoeter bier. Hierdoor ontstaat een licht zure – rinzige – smaak met een opmerkelijk frisse afdronk. Dit Maastrichts Oud komt dicht bij het oerbier dat in de Middeleeuwen veel werd gedronken.
EVEN WRIKKEN EN DRAAIEN
Tijd om de verpakking te openen en de fles tevoorschijn te halen. De 75cl fles heeft een etiket in dezelfde stijl als de box. Een kunststof kurk met een manteltje is de enige barrière die ik nu nog hoef te slechten om te proeven van de Zwarte Ruiter. Het is even wrikken en draaien, maar dan heb ik het voor elkaar. Het gaat gebeuren …
VEEL FRUIT
Wat me direct opvalt bij het inschenken is het schuim. Ik had op voorhand niet zoveel schuim verwacht. Het ingeschonken glas ziet er lekker uit. Het bruine bier is helder en terwijl ik dat constateer zie ik het schuim gestaag in volume afnemen. De geur is complex, zoals ik ook had verwacht. De eikenhouten vaten hebben iets vanille meegegeven, maar ik ruik vooral veel fruit. Appel en kersen, veel kersen. Aroma’s die mij doen denken aan die felgekleurde zuurtjes zorgen dat mijn speekselklieren actief worden. Aan een dergelijk bier kun je blijven ruiken en telkens weer word je verrast.
SPELLETJE TUSSEN ZOET EN ZUUR
Het grote moment is daar; tijd voor een eerste slok. Zuur en zoet spelen een spelletje op mijn tong. Het zuur is verfrissend en het zoet geeft een zachtheid. Bijzonder hoe deze tegengestelde smaken zo met elkaar aan de rol kunnen gaan. Ook in de smaak proef je weer fruit zoals appel, kersen en pruimen. Ik kan zure bieren waarderen. Niet dat ik een uitgesproken fan ben van bijvoorbeeld geuzes, maar op zijn tijd kan ik er wel echt voor gaan zitten. De Zwarte Ruiter heeft me te pakken met zijn zoet en zuur
LIEFMANS GOUDENBAND
Bij het proeven moet ik onwillekeurig denken aan de Goudenband van Liefmans. En die heb ik nog staan. Toch eens even naast elkaar zetten. Met 8% heeft deze Belg ruim twee keer zoveel alcohol als de 3,5% van de Zwarte Ruiter. Dat vertaalt zich terug in de body. Qua smaak gaat mijn voorkeur uit naar het bier van Gulpener. Dat is ook voor mij een verrassing, want ik heb de klassieker, die de Goudenband toch zeker is, erg hoog zitten. De Zwarte Ruiter vind ik frisser, fruitiger en roept net even iets harder om die volgende slok.
VERWACHTINGEN
Smaak is natuurlijk heel persoonlijk. Dat blijkt ook als ik recensies van Zwarte Ruiter lees. Op Untappd zijn er mensen die het bier totaal niet waarderen, het zelfs afschuwelijk vinden. Ik vermoed echter dat ze niet waren voorbereid op de bierstijl. Een rinzig bier is echt wat anders dan een pilsener of een stevig gehopte jongen. Wees je daarvan bewust als je dit bier tot je neemt.
ZWARTE RUITER EN SPIJS
Zwarte Ruiter is een bier dat je met veel verschillende gerechten kunt combineren. Gulpener raadt deze Mestreechs Aajt aan met een kaasplankje, salades met blauwkaas of bij vis en geroosterd vlees. Door zijn frisheid is dit bier ook goed te combineren met fruit. Aardbeien met slagroom lijkt een fijne combinatie. Ook een gegrilde maiskolf met honing is zeker het proberen waard met een glas Zwarte Ruiter erbij.
VERKRIJGBAARHEID
De speciale editie nummer 3 vind ik verrassend lekker. Het frisse, de doordrinkbaarheid en het lage alcoholpercentage vind ik mooi. Het bijzondere samenspel tussen zuur en zoet vind ik het meest fascinerend in dit bier. Nogmaals, ik hou wel van zure bieren, maar dat geldt niet voor iedereen. Je weet dus nu wat je kunt verwachten als je de Zwarte Ruiter koopt. Deze speciale editie is verkrijgbaar bij de betere slijterijen en kost net iets minder dan 9 euro. Dat is een redelijke prijs voor een bier dat een jaar op hout gelagerd is. Het is niet goedkoop, maar de Zwarte Ruiter is het meer dan waard. Er is met passie en liefde aan gewerkt, dat zie je aan de prachtige verpakking en dat proef je. Cheers!
